17 октомври 2025 година
Меѓународниот ден против сиромаштијата е годишен потсетник дека ставањето крај на сиромаштијата не е само за приходите, туку и за достоинството, правдата и припадноста. Во 2025 година, Денот се фокусира на моќна тема: Ставање крај на социјалното и институционалното малтретирање преку обезбедување почит и ефективна поддршка за семејствата. Целта е едноставна, но итна, прво да се стават зад себе и да се изградат институции им помагаат на семејствата да останат заедно, да напредуваат и да ја обликуваат својата иднина.
Семејствата што живеат во сиромаштија честопати се движат низ невозможни избори додека се соочуваат со стигма, контрола и системи што можат да казнуваат наместо да поддржуваат. Низ целиот свет, родителите – особено самохраните мајки и оние од историски дискриминирани групи – пријавуваат дневни искуства со осудување и контрола на места кои се наменети да помогнат: училишта, клиники, канцеларии за заштита на децата, агенции за социјална помош. Овие интеракции премногу често ја еродираат довербата, го поткопуваат дејствието, па дури можат да резултираат и со разделување на семејството поради сиромаштија, со трајна емоционална и социјална штета и за децата и за родителите.
Темата за 2025 година се темели на глобални консултации со луѓе кои имаат искуство со сиромаштија и со организации кои работат заедно со нив. Таа ги повикува сите – креатори на политики, практичари и заедници – да ги слушаме семејствата, да ги препознаеме нивните напори и да ги трансформираме системите за поддршка така што тие се градат врз доверба, почит и соработка.
Социјалното и институционалното малтретирање не се работи за неколку лоши актери; тоа често е вградено во правила и рутини. Примерите вклучуваат наметлив надзор на домаќинствата, мачни проверки за подобност, понижувачки средби со услуги или програми со недоволно ресурси кои се одвојуваат наместо да поддржуваат. Резултатот е клима на страв и срам што може да ги спречи семејствата воопшто да бараат помош. За да се промени курсот, темата на Денот повикува на три промени:
Од контрола до грижа: Дизајнирање услуги што започнуваат со доверба. Намалување на казнените условувања, поедноставување на документацијата и давање приоритет на почитувачките интеракции ориентирани кон личноста. Од надзор до поддршка: Ребалансирање на инвестициите од следење и отстранување кон услуги за зајакнување на семејството: поддршка на приходите, квалитетна грижа за децата, соодветно домување, грижа за менталното здравје, поддршка за родителите и пристап до правда. Од горе надолу до ко-креирани решенија: Вклучете ги семејствата што живеат во сиромаштија во секоја фаза – проценка, дизајн, буџетирање, испорака и евалуација – така што политиките ги одразуваат реалните потреби и ограничувања.
Изготвил: дипл. Логопед Снежана Мојсовска