Светски ден без тутун 

31 мај е Светски ден без тутун (WNTD)

Светли производи. Мрачни намери.

Демаскирање на привлечноста.

Овогодинешната кампања на WNTD има за цел да ги открие стратегиите што ги користат тутунската и никотинската индустрија за да ги направат нивните штетни производи примамливи, особено за младите луѓе. Со разоткривање на овие тактики, СЗО се обидува да ја поттикне свеста, да се залага за посилни политики, вклучително и забрана на вкусовите што ги прават тутунот и никотинските производи попривлечни и го штитат јавното здравје.

Важноста на решавање на тактиките на индустријата

И покрај значителниот напредок во глобалната контрола на тутунот, тутунските и никотинските индустрии продолжуваат да ги прилагодуваат своите стратегии за привлекување и задржување на потрошувачите. Овие напори го поткопуваат јавното здравје и ги таргетираат ранливите групи, особено младите.

Еден од примарните предизвици на јавното здравје денес е атрактивноста на тутунот, никотинот и сродните производи, особено за младата публика. Индустријата постојано се обидува да најде начини да ги направи овие производи привлечни, додавајќи вкусови и други агенси кои го менуваат нивниот мирис, вкус или изглед. Овие адитиви се дизајнирани да ја прикријат суровоста на тутунот, а со тоа да ја зголемат неговата вкусност, особено кај младите луѓе.

Вообичаените тактики вклучуваат:

• ароми и адитиви: подобрување на вкусот и маскирање на суровоста на тутунот за да се зголеми неговата привлечност;
• маркетинг: користење на елегантни дизајни, атрактивно пакување и кампањи на дигитални медиуми за гламурозноста на штетните производи; и
• дизајн на производи: создавање производи што личат на слатки или играчки, привлечни директно за децата и адолесцентите.

Овие тактики не само што го поттикнуваат почетокот на употребата, туку и го комплицираат откажувањето, го зголемуваат ризикот од зависност и долгорочни здравствени последици.

Потреба од посилни политики во Европа за заштита на младите

Во 2022 година, податоците од Европскиот регион на СЗО открија значителни празнини во заштитата на децата од електронски цигари. Само 4 земји ги забрануваат сите вкусови на е-цигарите, додека други 4 дозволуваат или ограничуваат одредени вкусови. Само 11 земји ги забрануваат сите форми на рекламирање, промоција и спонзорство на е-цигари, во споредба со 36 земји со делумни забрани и 6 без регулативи. Овие празнини ги оставаат младите луѓе особено ранливи на насочениот маркетинг на е-цигари.

Употребата на никотински производи како електронски цигари и никотински кеси расте кај младите. Во 2022 година, околу 12,5% од адолесцентите во регионот користеле е-цигари, во споредба со само 2% од возрасните. Во некои земји, употребата на електронски цигари кај децата на училишна возраст била 2-3 пати поголема од пушењето цигари, што го истакнува загрижувачкиот тренд кој бара итна акција. WNTD 2025 дава можност да се расветли стратегиите што ја овековечуваат употребата на тутун и никотин и да се зајакне колективната посветеност за поздрава иднина.

Подготвил: Бранка Крстев, дипл. соц. работник/ Одд.за социјалнa медици

Мај, 2025

Извор: https://www.who.int/europe/news-room/events/item/2025/05/31/default-calendar/world-no-tobacco-day-2025--unmasking-the-appeal#:~:text=31%20May%20is%20World%20No%20Tobacco%20Day%20(WNTD).

https://www.who.int/news/item/11-11-2024-no-tobacco-day-2025--unmasking-the-appeal

Еден од примарните предизвици на јавното здравје денес е атрактивноста на тутунот, никотинот и сродните производи, особено за младата публика. Индустријата постојано се обидува да најде начини да ги направи овие производи привлечни, додавајќи вкусови и други агенси кои го менуваат нивниот мирис, вкус или изглед. Овие адитиви се дизајнирани да ја прикријат суровоста на тутунот, а со тоа да ја зголемат неговата вкусност, особено кај младите луѓе.

Вообичаените тактики вклучуваат:

·         ароми и адитиви: подобрување на вкусот и маскирање на суровоста на тутунот за да се зголеми неговата привлечност;

·         маркетинг: користење на елегантни дизајни, атрактивно пакување и кампањи на дигитални медиуми за гламурозноста на штетните производи; и

·         дизајн на производи: создавање производи што личат на слатки или играчки, привлечни директно за децата и адолесцентите.

Овие тактики не само што го поттикнуваат почетокот на употребата, туку и го комплицираат откажувањето, го зголемуваат ризикот од зависност и долгорочни здравствени последици.

Потреба од посилни политики во Европа за заштита на младите

Во 2022 година, податоците од Европскиот регион на СЗО открија значителни празнини во заштитата на децата од електронски цигари. Само 4 земји ги забрануваат сите вкусови на е-цигарите, додека други 4 дозволуваат или ограничуваат одредени вкусови. Само 11 земји ги забрануваат сите форми на рекламирање, промоција и спонзорство на е-цигари, во споредба со 36 земји со делумни забрани и 6 без регулативи. Овие празнини ги оставаат младите луѓе особено ранливи на насочениот маркетинг на е-цигари.

Употребата на никотински производи како електронски цигари и никотински кеси расте кај младите. Во 2022 година, околу 12,5% од адолесцентите во регионот користеле е-цигари, во споредба со само 2% од возрасните. Во некои земји, употребата на електронски цигари кај децата на училишна возраст била 2-3 пати поголема од пушењето цигари, што го истакнува загрижувачкиот тренд кој бара итна акција. WNTD 2025 дава можност да се расветли стратегиите што ја овековечуваат употребата на тутун и никотин и да се зајакне колективната посветеност за поздрава иднина.

Подготвил: Бранка Крстев, дипл. соц. работник/ Одд.за социјалнa медици

Мај, 2025

Извор: https://www.who.int/europe/news-room/events/item/2025/05/31/default-calendar/world-no-tobacco-day-2025--unmasking-the-appeal#:~:text=31%20May%20is%20World%20No%20Tobacco%20Day%20(WNTD).

https://www.who.int/news/item/11-11-2024-no-tobacco-day-2025--unmasking-the-appeal