barra globale me sëmundje: të jetohet me aftësi të kufizuara

3 dhjetor, 2015

Kombet e bashkuara me 3 dhjetor, 2015 e shënuan Ditën Ndërkombëtare të personave me aftësi të kufizuara.

Këtë viti tre tema janë të shquara ne agjendën:

    ü  ti bëjmë qytete gjithëpërfshirës për të gjithë,

    ü  ti përmirësojmë të dhënat dhe statistikat,

    ü  ti përfshijmë ata me aftësi të kufizuara të padukshme në shoqëri dhe në zhvillimin e saj.

Këto tema të drejtojnë kah të përmendurit specifik të personave me aftësi të kufizuara në pesë nga Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm: (1). edukimi, (2) rritja ekonomike dhe punësimi; (3) krijimi i qyteteve gjithëpërfshirëse, të sigurta, fleksibël dhe të qëndrueshme; (4) reduktimi i pabarazive; dhe (5) mbledhja e të dhënave që lidhen me monitorimin e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm.

The Lancet njofton për pritjen e shekullit të jetesës i përshtatur sipas viteve me aftësi të kufizuara, DALYs, dhe pritja e shekullit të jetesës me shëndet të plot, HLY, për 306 sëmundje dhe lëndime në 188 vende në periudhë prej 1990 deri vitin 2013. Lajm i mirë është se pritshmëria global e jetës është përmirësuar rreth 6.2 vjet dhe kohëzgjatja e pritur e jetës së shëndetshme ka arritur një mesatare prej 5.4 vitesh.

Zvogëlimi i vdekshmërisë do të thotë se njerëzit jetojnë më gjatë dhe epidemiologjik ndodh ndryshim në ngarkesë me sëmundje, nga sëmundjet ngjitëse në sëmundjet jo ngjitëse, te popullata që plaket globalisht. Si rezultat i këtij ndryshimi, infrastruktura e sistemit shëndetësor duhet të përshtatet që të përgjigjet në jetesën më të gjatë e cila jetohet me aftësi të kufizuara.